Huren en geld Het finale voorstel voor nieuwe Nationale Prestatieafspraken betekent dat huurders de rekening betalen van de wooncrisis. Terwijl afspraken over nieuwbouw boterzacht zijn, wil de minister de huurverhoging niet temperen. De Woonbond concludeert na onderhandelingen met het kabinet, woningcorporaties en gemeenten, dat nieuwe afspraken geen vooruitgang betekenen voor huurders.

In 2024 was voor sociale huurders de hoogste huurverhoging in meer dan 30 jaar tijd (5,6%), voor 2025 dreigt een nóg hogere huurverhoging van ruim 6%. Om dit drama te voorkomen was de Woonbond sinds het einde van de zomer maandenlang in onderhandeling om nieuwe Nationale Prestatieafspraken te maken. Nu het kabinet niet meer wil bewegen, zijn deze onderhandelingen spaak gelopen.

Inflatievolgende huurstijging is meer dan genoeg
De Woonbond heeft geconcludeerd dat er op dit moment geen zicht meer is op een redelijk voorstel om aan de leden voor te leggen. De achterban van de Woonbond is bij de laatste ledenvergaderingen duidelijk geweest: een inflatievolgende huurstijging is meer dan genoeg, hoger is onacceptabel.

Corporaties houden inkomsten hoog, kabinet houdt uitgaven laag
Minister Mona Keijzer wil geen lager percentage dan gemiddeld 4,5%, wat nog steeds een torenhoge huurverhoging zou zijn. Daarnaast moest er in dit voorstel op termijn ook meer huur betaald worden voor goed geïsoleerde woningen, via het zogenaamde Passend Toewijzen. Ten opzichte van ruim 6% huurverhoging (o.b.v. CAO-loonstijging) bespaart het kabinet flink op de uitgaven aan de huurtoeslag als de huren met gemiddeld 4,5% stijgen. Deze besparing wil het kabinet volledig voor zichzelf houden.

Opnieuw hoge huurstijging is onbetaalbaar en oneerlijk voor huurders
De Woonbond heeft laten weten niet akkoord te kunnen gaan met het voorstel. Ook zwicht de bond niet voor de druk die de minister uitoefent door te dreigen met een onacceptabel hoge huurverhoging van meer dan 6%. Huurders kúnnen en wíllen niet opnieuw een forse huurverhoging hoger dan de inflatie betalen.

Ze kunnen het niet betalen omdat de boodschappen en het dagelijks leven simpelweg te duur zijn geworden. Bovendien geniet lang niet iedereen van de gestegen CAO-lonen. Een huurverhoging boven de inflatie betekent een groei van de groep mensen die onder de armoedegrens leeft.

Daarnaast willen huurders het niet betalen, omdat het niet rechtvaardig en eerlijk is dat het Rijk woningcorporaties –en daarmee huurders– aanslaat voor winstbelasting en belastingontwijking (de ‘ATAD’) terwijl huurders met hun maandelijkse huur volledig moeten opdraaien voor de maatschappelijke opgave van nieuwbouw en verduurzaming.

Huurders betalen rekening voor maatschappelijk probleem
Woonbonddirecteur Zeno Winkels: ‘De woningnood is een maatschappelijk probleem, veroorzaakt door de overheid. Door corporaties jarenlang voor miljarden te belasten, zijn te hoge huurprijzen, te weinig nieuwbouw en een te groot tekort aan sociale huurwoningen de nieuwe werkelijkheid geworden. Het is onrechtvaardig als alleen sociale huurders voor de oplossing daarvan betalen. Dat kan gewoon niet. Daarnaast blijft het Rijk winstbelasting opleggen aan corporaties, terwijl dit organisaties zonder winstoogmerk zijn. Dat betekent minder nieuwbouw en hogere huren. Bizar.’

Corporatiesector kan ook zonder huurexplosie investeren in nieuwbouw
De Woonbond heeft gedurende de onderhandelingen diverse voorstellen gedaan waarbij corporaties nog steeds fiks konden investeren en ongeveer 95% van hun volkshuisvestelijke opgave tot 2035 konden uitvoeren. De Woonbond wil immers ook dat er meer sociale huurwoningen komen en is er ook voor woningzoekenden die nu te lang moeten wachten op een woning. De corporatiesector kon naar het oordeel van de bond  ook goed uit te voeten met de financiële ruimte die de voorstellen van de Woonbond boden.

Huurexplosie is aanval op bestaanszekerheid
Winkels: “We roepen de Tweede Kamer op in te grijpen. Als de beloofde bestaanszekerheid nog iets waard is, dan accepteert de Tweede Kamer absoluut geen huurverhoging van boven de inflatie.”

Tweede Kamer aan zet om verkiezingsbeloften na te komen
Minister Keijzer besluit over de hoogte van de huurverhoging van sociale huurwoningen. Een Kamermeerderheid kan hier dus nog ingrijpen. Winkels: ‘De PVV beloofde huurverlaging. NSC en BBB gingen prat op bestaanszekerheid. Dit is het moment om aan miljoenen huurders te tonen dat dit geen loze beloftes zijn.’

[bron:Woonbond]

Het afschaffen van de salderingsregeling is voor huurders zo nadelig dat één op de drie huurders met zonnepanelen zegt er vanaf te willen. Dit blijkt uit een onderzoek van de Woonbond naar de effecten van het plan van het kabinet om de salderingsregeling per 2027 af te schaffen.

De Woonbond deed een representatief onderzoek (ext.link) onder ruim 600 huurders met zonnepanelen. Van de huurders met panelen wonen de meesten in een corporatiewoning. In 90% van de gevallen is de verhuurder eigenaar van de panelen. Meestal betalen huurders hiervoor aan de verhuurder een vast bedrag per maand per zonnepaneel.

Zonnepanelen worden nadelig voor meeste huurders
Als dit bedrag hoger is dan €2,00 per maand, dan kosten de zonnepanelen na afschaffing van de salderingsregeling meer dan dat ze opleveren. Bij de ondervraagde huurders die weten hoeveel ze per paneel betalen, blijkt dat in 85% van de gevallen dit bedrag hoger is dan €2,00. Als energieleveranciers terugleverkosten rekenen, pakken zonnepanelen ook bij huurders die een lager bedrag betalen onvoordelig uit.

Veel huurders wil zonnepanelen laten weghalen of twijfelt hierover
Ondanks dat 88% van de huurders energie besparen in huis belangrijk vindt en een kwart dagelijks probeert zoveel mogelijk eigen stroom te gebruiken, wil een flink deel van de huurders toch dat de panelen worden weggehaald: 30% van de ondervraagde huurders zegt ‘ja’ op de vraag ‘Zou u willen dat de panelen weg worden gehaald nu er terugleverkosten worden gerekend en de saldering verdwijnt?’. 38% van de huurders weet niet of zij de zonnepanelen zouden willen laten weghalen en 32% wil de zonnepanelen houden.

Juist nu huursector inhaalslag maakt, worden zonnepanelen onaantrekkelijk
De Woonbond is het ermee eens dat de salderingsregeling op de schop moet, maar rücksichtsloss afschaffen zonder eerlijk alternatief vindt de bond ondoordacht. “Juist nu de huursector een inhaalslag maakt en steeds meer huurders zonnepanelen krijgen, valt het voordeel van het salderen hun niet toe en is het al snel onaantrekkelijk om zonnepanelen op je huurhuis te hebben”, zegt Bastiaan van Perlo, beleidsmedewerker energie bij de Woonbond.

Petitie aan Tweede Kamer: zonnepanelen moeten blijven lonen
Dinsdag 12 november overhandigen een aantal organisaties, waaronder Vereniging Eigen Huis, de Consumentenbond, Aedes en de Woonbond, samen een petitie aan de Tweede Kamer.(ext.link) De petitie roept het kabinet op ervoor te zorgen dat zonnepanelen ook na het afschaffen van de salderingsregeling in 2027 voor iedereen – huiseigenaren en huurders – blijven lonen. De petitie is inmiddels bijna 200.000 keer ondertekend en kan nog tot maandagmiddag ondertekend worden.

Dinsdag debatteert de Tweede Kamer over het wetsvoorstel ‘Beëindiging salderingsregeling’.
[bron: Woonbond]

De Woonbond doet een urgente oproep aan het kabinet om de systematiek van de jaarlijkse huurverhoging te veranderen. Uit CBS-cijfers blijkt dat de huurstijging in 2024 de grootste is in 30 jaar tijd.

De forse stijging van de huurprijzen in 2024 is het gevolg van de hoge huurverhoging die de politiek heeft toegestaan. ‘Zonder ingrijpen pakt huurverhoging volgend jaar nog hoger uit en zakken huurders in 2025 door het ijs’, aldus Zeno Winkels, directeur van de Woonbond.

De huurprijzen waren in juli 2024 gemiddeld 5,4 procent hoger dan in juli 2023. Daarin is een duidelijk onderscheid te zien tussen de stijging bij sociale huurwoningen (5,6%) en vrijesectorwoningen (5,0%).

Het verschil tussen de sociale huursector en de vrije sector is goed te verklaren. Voor de vrije sector heeft de politiek namelijk al ingegrepen. Eerder dit jaar besloot de Tweede Kamer dat de jaarlijkse huurverhoging hier bestaat uit maximaal het inflatiecijfer + 1% òf de gemiddelde loonstijging + 1%. De laagste van die twee geldt.

Zonder aanpak volgend jaar opnieuw huurexplosie
In de sociale huursector is het maximum echter gelijk aan de gemiddelde loonstijging. Ook voor volgend jaar maakt dat een wereld van verschil. Het CPB verwacht dat deze gemiddelde loonstijging voor dit jaar uitkomt op 6,6% en de inflatie op 3,6%. Zonder aanpassing van de systematiek zullen verhuurders in de sociale huursector volgend jaar dus een huurverhoging van 6,6% doorvoeren.

Kabinet moet ingrijpen met nieuwe systematiek
Daarom roept de Woonbond het kabinet op om ook voor de sociale huursector de ‘laagste van de twee’-systematiek toe te passen. Zeno Winkels, directeur van de Woonbond:

"Veel huurders staat het water allang aan de lippen, boodschappen en andere dagelijkse behoeften zijn al nauwelijks meer te betalen. Opnieuw een buitenproportionele huurverhoging is de doodsteek. En bovendien volstrekt in strijd met vele verkiezingsbeloften. Om opnieuw een torenhoge huurverhoging te voorkomen in 2025, moet het kabinet nú ingrijpen."

Hoge huur jaagt ook overheid op kosten
"De huurverhoging matigen is goed voor huurders, maar ook slim vanuit een kabinet dat op de overheidsuitgaven wil letten. Een deel van de huurverhoging wordt bij armere huurders vergoed door de huurtoeslag en leidt dus tot hogere uitgaven uit de schatkist. Zo betalen huurders én de overheid voor de hoge huurstijgingen."

De oproep om een torenhoge huurverhoging te voorkomen in 2025 heeft de Woonbond ook in een brief aan de politiek verzonden.

[bron:woonbond]

VVD duwt huurders voor de bus met voorstel voor buitenspel zetten huurprijsbescherming
Politiek en beleid De Woonbond roept de Tweede Kamer op om pal te staan voor het belang van de huurder bij de behandeling van de Wet Betaalbare Huur.

Als de PVV inderdaad bij haar verkiezingsbelofte blijft en de wet waarmee woekerhuren aan worden gepakt steunt, lijkt de Wet Betaalbare huur morgen een meerderheid in de Tweede Kamer te behalen. Maar ingediende wijzigingsvoorstellen kunnen de wet nog verbeteren of juist zorgen dat huurders alsnog kunnen fluiten naar huurprijsbescherming, waarschuwt de Woonbond vandaag. De belangenorganisatie van huurders en woningzoekenden roept de Kamer op het belang van huurders voorop te zetten en de wet juist verder aan te scherpen.

VVD wil alsnog woekerhuren mogelijk maken
Vooral de VVD maakt het bont met voorstellen om de huurprijsbescherming buitenspel te zetten. Door beleggers met een klein aantal woningen of woningen met een wat hogere WOZ-waarde buiten de huurprijsregulering te laten vallen, probeert de partij voor honderdduizenden hurende huishoudens alsnog een torenhoge huurprijs mogelijk te maken. Als de VVD-voorstellen een meerderheid krijgen is er per saldo zelfs sprake van een verslechtering van de huidige situatie.

De Woonbond ziet dat er gelukkig ook voorstellen liggen om de wet te verbeteren. Zo ligt er een voorstel van GroenLinks/PvdA om de jaarlijkse huurverhoging verder in te perken en liggen er diverse voorstellen om te zorgen dat de WOZ-waarde tot minder hoge huurprijzen leidt. Met deze voorstellen worden huurders beter beschermd tegen torenhoge huurprijzen en jaarlijkse huurstijgingen. Ook een SP-voorstel om de  huurprijsbescherming te verhogen zodat meer woningen er onder vallen kan op de goedkeuring van de Woonbond rekenen.

Wensen van beleggers zijn al genoeg ingewilligd
De Wet Betaalbare huur zorgt ervoor dat meer woningen een maximale huurprijs krijgen die samenhangt met de kwaliteit van de woning. De wet is al vaak afgezwakt om tegemoet te komen aan de wensen van beleggers. De Woonbond roept de Kamer op nu pal te staan voor de belangen van huurders en woningzoekenden.

[bron:Woonbond]

Volgens huurdersorganisaties moet de maximale huurverhoging van sociale huurwoningen omlaag, omdat huurders steeds meer moeite hebben om rond te komen. Daartoe roept onder meer het Landelijk Huurders Platform (LHP) vrijdag op in een paginagrote advertentie in het AD. De maximale huurverhoging zou omlaag moeten van 5,3 naar 3,2 procent.

In de oproep wenden de organisaties zich tot de politiek en woningcorporaties, maar ook tot particuliere verhuurders. Door het verdwijnen van de energietoeslag, de aanpassing van de zorg- en huurtoeslag en de steeds hogere kosten voor levensonderhoud staat de leefbaarheid van sociale huurders en lage middeninkomens in de vrije sector onder druk, schrijven ze.

“In de sociale huursector doen mensen steeds vaker een beroep op de voedselbank, kinderen kunnen niet naar een sportclub en vakanties zijn meer een uitzondering geworden. Lagere middeninkomens zien hetzelfde gebeuren.”

Mensen met alleen een AOW-uitkering of met een klein aanvullend pensioen gaan er meer dan 70 euro per maand op achteruit, stellen de huurdersorganisaties ook. De kans is daarom groot dat zij in de financiële problemen komen.

Woningcorporaties en de overheid moeten huisvesting volgens de belangengroepen betaalbaar houden door de huur met maximaal 3,2 procent te laten stijgen. Dat staat gelijk aan de inflatie in januari volgens berekeningen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het kabinet bepaalde vorig jaar dat de huren van huizen van woningcorporaties vanaf 1 juli dit jaar met maximaal 5,3 procent mogen stijgen.

De Woonbond is blij dat de Eerste Kamer vandaag instemde met de Wet vaste huurcontracten, de initiatiefwet van PvdA en ChristenUnie waarmee de inzet van tijdelijke huurcontracten wordt beperkt.

Vanaf 2016 werd het mogelijk in de particuliere huurmarkt standaard een tijdelijk huurcontract te hanteren. Tijdelijke verhuur werd in dat huursegment de norm. De Woonbond heeft zich vanaf het begin verzet tegen deze ‘draaideurcontracten’ en is blij dat de huurbescherming en woonzekerheid voor huurders wordt hersteld.

"Deze tijdelijke contracten zadelden vaak jonge huurders op met permanente onzekerheid en stress. Ze verhuizen van de ene naar de andere tijdelijke oplossing, stellen belangrijke levenskeuzes als het starten van een gezin uit, en durven hun rechten bij slecht onderhoud of te hoge huurprijzen niet te halen omdat ze dan sowieso kunnen fluiten naar verlenging van een contract," somt Woonbonddirecteur Zeno Winkels de problemen op. "Het is goed dat dat met deze initiatiefwet tijdelijke huurcontracten worden teruggedrongen, en het vaste contract weer de norm wordt.’

Wel vindt de Woonbond dat er niet te veel uitzonderingen moeten worden gemaakt. Minister de Jonge komt nog met een lijst van uitzonderingen waarbij tijdelijk verhuurd mag worden.

De noodzaak om een wet na invoering in 2016 binnen zes jaar terug te draaien, laat volgens Winkels zien dat de politiek veel te makkelijk gedacht heeft over een fundamenteel recht als woonzekerheid. Hij hoopt dat de politiek hiervan leert. Winkels: "In de campagne gaat het nu volop over bestaanszekerheid. Ik hoop dat in de praktijk straks ook terug te zien bij partijen."

[bron:woonbond]

Het aanscherpen van het woonbeleid in Nederland kan op veel steun van kiezers rekenen. Uit onderzoek van de Woonbond blijkt dat kiezers positief zijn over bijvoorbeeld het aan banden leggen van huurprijzen in de vrije sector, het bevriezen van de huurprijzen en een groot aandeel sociale huur bij nieuwbouw.

De steun blijkt zelfs groter dan bij politieke partijen zelf, die verdeeld zijn over de aanpak van de wooncrisis. Er valt dus iets te kiezen als het op wonen aankomt. 

Als de partijen de standpunten van hun eigen achterban zouden volgen, zou het volkshuisvestingsbeleid in Nederland ingrijpend veranderen. Het onderzoek toont aan dat kiezers standpunten innemen die lang niet altijd overeenkomen met de standpunten van hun voorkeurspartij. Bij het inzoomen op deze verschillen blijkt dat de politiek verdeeld is over zaken waar de achterbannen dat niet zijn.

Zo blijkt voor de regulering van de vrije huursector zeer grote steun onder kiezers. In totaal is 77% voor en slechts 12% tegen. Ook de kiezers die VVD of BBB overwegen zijn hier overwegend voor, terwijl deze partijen zich tegen de nieuwe Wet Betaalbare huur hebben uitgesproken. Nog onbekend is wat Nieuw Sociaal Contract (Omtzigt) hierover in het verkiezingsprogramma zal neerzetten, maar duidelijk is dat ruim 4/5e van zijn achterban voorstander is.

Bij nagenoeg alle kiezers van de diverse partijen is er brede steun voor een huurbevriezing in 2024. Maar liefst 70% is hier vóór en slechts 13% tegen. Ook Nederlanders die woonachtig zijn in een koopwoning zijn voorstander (61%). Een andere duidelijke conclusie is de steun voor een groter aandeel sociale huur bij nieuwbouwprojecten. 70% van de kiezers is hier voor en slechts 16% tegen. Ook hier valt op dat de steun heel breed verspreid is over alle politieke voorkeuren.

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november heeft de Woonbond een reeks aan stellingen voorgelegd aan een representatieve groep kiezers, bestaande uit bijna 1000 stemgerechtigde Nederlanders. Uit eerdere kiezersonderzoeken bleek al dat kiezers wonen het belangrijkste thema vinden voor de aankomende verkiezingen.

Voor wie dit belangrijke issues vindt, valt er dus wat te kiezen. Dit concludeert Zeno Winkels, directeur van de Woonbond. “De keuze in het stemhokje bepaalt hoe de wooncrisis de komende jaren aangepakt wordt. En of betaalbaar wonen weer mogelijk wordt, of liever nog: vanzelfsprekend. Hiervoor is het noodzakelijk dat Nederland zich op 22 november uitspreekt”

[bron:Woonbond]